“Startupowy house of cards”, o którym pisaliśmy niedawno, sprawdził się ostatnio w praktyce – Startup Poland przekonał Ministerstwo Finansów do podjęcia działań mających na celu zmianę ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), tak aby umożliwiała ona wprowadzanie programów motywacyjnych dla pracowników (ESOP-ów) w Prostej Spółce Akcyjnej (PSA). Czyli zadbaliśmy o to, aby powiązać ze sobą ESOP, PIT i PSA w biznesie startupowym.
O PSA pisaliśmy już dużo i staramy się ją promować wierząc, że ma szansę istotnie wesprzeć startupy działające w Polsce dając im możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki łączącej zalety spółek kapitałowych i osobowych. Przypomnijmy tylko, że od 1 lipca tego roku można zakładać PSA oraz przekształcać się w PSA. Dla startupów w PSA szczególnie atrakcyjna jest możliwość tworzenia tzw. “option pool”, czyli puli akcji w celu późniejszego przekazania ich pracownikom. W praktyce wprowadzenie “option pool” do PSA oznacza możliwość swobodnego wprowadzania w PSA programów opcji pracowniczych (ESOP, Employee Stock Option Plan). ESOP-y są metodą na premiowanie pracowników, a także pozyskanie i utrzymanie najlepszych kadr, szczególnie popularną w startupach, ale w Polsce jest obecnie trudny do przeprowadzenia z powodu ograniczeń prawnych w spółce z o.o. PSA ma szansę to zmienić i upowszechnić ESOP w startupach.
Czemu PSA daje nadal tylko szansę na upowszechnienie ESOP-ów w startupach, a nie konkretną, realną zmianę istniejącej sytuacji, w której ESOP-y nie są popularne w Polsce? Otóż mimo niedawnego wejścia w życie PSA, wprowadzenie w niej programu ESOP jest blokowane przez brak wskazania PSA w ustawie o PIT (a konkretnie w art. 24 ust. 11 b tej ustawy), która definiuje program motywacyjny w kontekście skutków podatkowych jego realizacji i określenia momentu uzyskania przychodu ze zbycia akcji uzyskanych w ramach programu motywacyjnego wskazanego w ustawie o PIT. Aby zatem wszystkie elementy działały w praktyce konieczne jest, aby ustawa o PIT mówiąc o ESOP-ach (programach motywacyjnych) wskazywała PSA. Wydaje się to proste, ale nie jest – trzeba bowiem taką “lukę prawną” wyłapać i zmienić obowiązujące przepisy.
Startup Poland zdiagnozował problem braku spójności przepisów dotyczących PSA i PIT, a także zwrócił na niego uwagę sektorowi publicznemu, apelując do Ministra Finansów o dodanie PSA do art. 24 ust. 11 b ustawy o PIT i zapewnienie w ten sposób spójnego systemu prawnego uwzględniającego obecność PSA w polskim porządku prawnym. Nasza analiza i argumenty zostały uznane przez resort finansów za zasadne (MF – Odpowiedź DD2.8223.80.2021-2), a odpowiednie zmiany ustawy o PIT są już w nowelizacji ustaw podatkowych zwanych “Polskim Ładem”, który jest obecnie w konsultacjach społecznych. Zmiana ustawy o PIT w zakresie przez nas wskazanym umożliwi określenie konsekwencji podatkowych dla pracownika PSA będącego beneficjentem programu motywacyjnego, a dzięki temu możliwość faktycznego korzystania z zalet PSA jako formy prawnej dla startupów. Trzymamy kciuki za jak najszybsze wejście zmiany art. 24 ustawy o PIT w życie!
Autor: Marta Pawlak, Head of Public Policy, Startup Poland