Komisja Europejska pod koniec zeszłego roku przedstawiła nowe regulacje dotyczące transparentności reklam politycznych i sposobów targetowania ich odbiorców, czyli metod, na podstawie których dobierane są osoby, do których trafia określony przekaz. Komisja zaproponowała rozporządzenie, które ma odnosić się do treści publikowanych przez lub w imieniu kandydata, partii lub organizacji politycznej.
Ponieważ uważamy, że wybory są fundamentalną częścią demokracji, a nowe przepisy mogą pomóc w utrzymaniu otwartych i przejrzystych wyborów, przedstawiliśmy nasze stanowisko w konsultacjach merytorycznych projektu rozporządzenia do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W naszej ocenie pewność prawna przepisów pomoże kandydatom, sztabom wyborczym, reklamodawcom, wydawcom i platformom zrozumieć dokładny zakres nowej regulacji i konkretne obowiązki każdego podmiotu.
Jakie konkretnie zmiany zostaną wprowadzone?
Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przejrzystości i targetowania reklamy politycznej wszystkie reklamy polityczne będą musiały zostać wyraźnie oznaczone jako treści sponsorowane i zawierać informację kto pokrył ich koszty i w jakiej wysokości. Nazwisko lub nazwa sponsora powinny zostać zaprezentowane w widocznym miejscu, tak jak informacje o tym, jaka kwota została wydana na daną reklamę i skąd pochodziły te fundusze. Zaznaczone powinno być też powiązanie między konkretnym przekazem, a celem politycznym (takim jak zbliżające się wybory).
Stanowisko Startup Poland
Jako przedstawiciele środowiska startupowego działającego w Polsce, podzielamy cel Komisji, jakim jest zwiększenie harmonizacji europejskich przepisów dotyczących przejrzystości reklamy politycznej. Jest to złożona dziedzina, wymagająca równowagi między minimalizacją, dezinformacji a ochroną wolności słowa. Propozycja Komisji jest ważnym i pożądanym krokiem. Po szczegółowej analizie propozycji rozporządzenia przedstawiliśmy do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów następujące uwagi dotyczące:
- Potrzeby stworzenia precyzyjnej definicji reklam “politycznych”: istotnym jest, aby prawo wyjaśniało, które podmioty i jakie rodzaje treści podlegają obowiązkom dotyczącym reklamy politycznej, podając jasne przykłady tego, co byłoby, a co nie byłoby w jej zakresie. Bez jasnych definicji różne firmy przyjmą niespójne i sprzeczne zasady, potencjalnie wprowadzając w ten sposób w błąd reklamodawców i podważając przejrzystość dla obywateli. Obecny tekst może również nieumyślnie wpłynąć na szerszy zakres reklam, niż zamierzano — na przykład na reklamy organizacji pozarządowych w kwestiach o znaczeniu publicznym lub od prywatnych obywateli wypowiadających się na tematy społeczne.
- Wprowadzenie jasnych obowiązków dla platform i reklamodawców: ochrona wyborów to wspólna odpowiedzialność i każda zaangażowana instytucja powinna odgrywać swoją rolę rolę, aby zachować większą przejrzystość procesu wyborczego. Reklamodawcy mają największą wiedzę dot. charakteru i kontekstu swoich reklam oraz mogą zweryfikować swoją tożsamość. Odgrywają kluczową rolę w dostarczaniu dokładnych informacji i (podobnie jak w przypadku innych mediów, takich jak telewizja) w zapewnianiu, że ich treści są zgodne z obowiązującymi przepisami. „Deklaracja własna” reklamodawców – w ramach której reklamodawcy polityczni weryfikują swoją tożsamość i deklarują, kiedy wyświetlają reklamy polityczne – skłoniłaby reklamodawców do udziału w przyczynianiu się do przejrzystości, dzięki czemu prawo będzie lepiej działało w praktyce.
- Elastyczność i dialog: reklamy to dynamiczne i szybko zmieniająca się dziedzina, w której można zaobserwować wiele zmian zarówno w reklamach politycznych, jak i obowiązujących przepisach. Dalsze dyskusje z zainteresowanymi stronami pomogą w odpowiednim stosowaniu przepisów i na dostosowanie się do pojawiających się trendów, które mogą wpływać na definicje, przepisy prawne lub egzekwowanie.
Autor:
Marta Pawlak
Head of Public Policy, Startup Poland